Çocuklarda Atopik Dermatit (Egzema)
Atopik dermatit erken bebeklik döneminden itibaren görülebilen kronik bir cilt hastalığıdır. Genetik yatkınlığı olan bireylerde çevresel faktörlerin de eklenmesi ile ciltte kuruluk, pullanma ve kaşıntı bulguları ile ortaya çıkar. Atopik dermatit, bebeklerde/çocuklarda daha sonra gelişebilecek bir alerjik hastalığın ilk basamağı olabileceği için tanı ve tedavisi çok önemlidir. Atopik dermatitte tetikleyicileri bilmek ve cildi koruyucu önlemleri almak hastaların ve ailelerinin yaşam kalitesini olumlu yönde etkilemektedir.
Atopik dermatit lezyonlarının yaş gruplarına göre yerleşim yerleri değişiklik gösterir. Bebek ve çocuklarda yüz, boyun, kollar ve bacakların dış yüzünde, daha büyük çocuklarda ve erişkinlerde dirseklerin iç yüzü ve dizlerin arkasında, yer yer gövde de kuruluk şeklinde kendini gösterir.
Atopik dermatitin temel nedeni cildin bariyer özelliklerindeki bozukluktur. Bu bozukluğa cilt savunma hücrelerinin etkileşimleri de katkı sağlar ve iltihabi reaksiyon oluşturur. Sonuçta cildin su tutma kapasitesi azalır, kuruluk başlar. Kuruluk ve kaşıntı cildin normal fonksiyonlarını daha da bozar, mikroplara ve alerji gelişimine açık hale getirir.
Bebeklerde görülen orta-ağır şiddetteki atopik dermatitte besin alerjisi önemli bir tetikleyicidir. İlgili besinin duruma göre anne ve /veya bebek diyetinden çıkarılması ile atopik dermatit bulgularında iyileşme gözlenir.
Egzema tedavi edilmeyip kronikleşirse deride kalınlaşmalar ve tekrarlayan iltihaplı lezyonlar oluşur. Kaşıntı atopik dermatitin en önemli belirtilerindendir; huzursuzluğa, uyku bozukluğuna ve deride kanamalara yol açarak hayat kalitesini ciddi olarak bozar. Tedavi edilmeyen atopik dermatitte derinin hasarlı olması sonucu alerjenlere hassasiyet artar ve büyük çocuklarda ve erişkinlerde ev tozu akarı, hayvan tüyü, küf mantarı vb alerjiler de gelişebilir.
Atopik dermatit tedavisinde en önemli unsurlardan beri etkin cilt bakımıdır. Cilt bakımı, her gün egzemalı ciltlere uygun şampuan ve cilt temizleyiciler kullanılarak yapılacak olan ılık banyo ve ardından cildin etkin nemlendirilmesi ile sağlanır. Atopik bebeklerde kullanılacak şampuan, duş jeli ve nemlendiricilerin alerjen (hindistancevizi, badem, soya vb), boyar madde, koku, esansiyal yağlar, üre, lanolin ve kimyasallar içermemesine dikkat edilmelidir. Bu bakımın sürekli olarak yapılması atopik dermatit alevlenmelerinin önüne geçecektir.
Alevlenmeler ortaya çıktığında ise deri üzerine uygulanacak kremler/pomadlar doktor kontrolünde ve önerilen sıklık ve süre ile kullanılmalıdır. Alevlenme döneminde kaşıntı azaltacak ilaçların kullanımı atopik dermatitli çocuğu rahatlatacaktır.
Atopik dermatitli çocukta nelere dikkat edilmelidir?
- Atopik dermatitli çocuk uzun süre güneşe maruz kalmamalıdır.
- Kıyafetlerin %100 pamuk veya pamuk karışımı olması önemlidir. Yünlü, kalın, kaba veya sentetik kıyafetlerden kaçınılmalıdır.
- Atopik dermatitli çocuk çok kalın ve sıkı giydirilmemeli, terlemesi önlenmelidir.
- Yeni alınan kıyafetler giyilmeden önce mutlaka yıkanmalıdır. Çamaşırları yıkamada çift durulama yapılmalı, toz deterjan yerine sıvı deterjan veya toz sabun kullanılmalıdır.
- Yaz aylarında denizde yüzmek atopik dermatit hastalarına iyi gelebilir. Denizden çıktıktan hemen sonra duş alınıp nemlendirici sürülmesi önem taşır.
- Suda fazla vakit geçirme, sıcak su, sabun, köpük, parfüm, kozmetik, alkol içeren cilt ürünleri, parmak ve hamur boyaları şikayetleri artırabilir.
- Atopik dermatitli bebeklerin ev ısısı terlemeyi önleyecek şekilde ayarlanmalıdır.
- Deri lezyonlarında sıcaklık artışı, içi sıvı solu kabarcıklar veya sarı kabuklanmalar oluşmuşsa ikincil enfeksiyon gelişmiş olabilir, doktora başvurulmalıdır.
