Alerji tedavisi nasıl yapılır?
Genel olarak alerji tesbit edildiğinde ilgili alerjenden kaçınmak en önemli tedavi basamağıdır. Ardından uygulanacak ilaç tedavileri hastalığa göre farklılıklar göstermektedir. Alerjen duyarsızlaştırma tedavileri (alerji aşı tedavisi) ise alerjik nezle ve astım ile bazı besin alerjilerinde uygulanmaktadır.
Çocuklarda en sık görülen alerjik hastalıklardan solunum yolu ile ilgili olanlar alerjik astım ve alerjik nezledir. Her iki hastalıkta da solunum yollarının aşırı hassasiyeti, ilgili alerjene karşı (ev tozu, küf mantarı sporları, polenleri, hayvan tüyleri vb) alerji hücrelerinin artarak ortaya çıkardığı iltihabi reaksiyon mevcuttur. Anlık rahatlatıcı ilaçların yanında solunum yollarının bu hassasiyetinin ve iltihabi reaksiyonun kontrol edici tedaviler ile ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bu amaçla burun için en sık burun spreyleri ve şurup/tablet tedavileri, astımda ise inhaler denilen solunum yoluna farklı araçlar ile ile uygulanan ilaçlar kullanılmaktadır. Astımda bu tedavilerin uygun araçla ve teknikte uygulanması tedavi başarısı için oldukça önemlidir. Yaşa göre farklı cihazlar seçilebilir ve bu ilaçların kullanımı ayrıntılı şekilde hasta ve ailelerine anlatılmalıdır. Astımı kontrole etmek için en sık sprey kortizon ilaçları kullanılmakta ve bu ilaçların içinde mikrogram düzeyinde kortizon bulunmakta ve sadece uygulanan yerde (solunum yolunda) etki göstermektedir. Bu nedenle en sık kullanılan dozlarda sprey kortizon tedavisinin çocuğun büyüme ve gelişmesine zararlı bir etki göstermesi beklenmemektedir. Ancak minumum dozun seçilmesi ve gerektiğinde tedavinin kesilmesi için düzenli takip gereklidir.
Besin alerjisinde kaçınmak en önemli tedavi basamağıdır. Bu nedenle hikaye ve test sonuçları beraber değerlendirilerek net tanıya ulaşmak önem arz etmektedir. Gereksiz yere yapılan diyetler hem çocuğun yetersiz gelişimine neden olmakta hem de anne ve tüm ailenin yaşam kalitesini negatif olarak etkilemektedir. Uygun takiple değerlendirilen hastalarda erken dönemde diyeti çocuk alerji hekimi gözetiminde uygun formlar ile açmak (fırınlanmış, ısıtılmış vb.), diyet açılması uzayacak hastalarda gerekli besin öğeleri, mineral ve vitaminlerin alındığından emin olmak gerekmektedir. Besin alerjisinde seçilmiş hastalarda ilgili alerjen ile duyarsızlaştırma (alerji aşısı) tedavisi uygulanmaktadır. Dünyada standart olarak üretilmiş tek besin alerjisi aşısı, yer fıstığı tableti olup henüz ülkemizde bulunmamaktadır.
Alerjen immunoterapi (alerji aşıları) alerji seyrini değiştirebilen tek tedavi yöntemidir. Alerji tedavisinde kullanılan ilaç tedavileri şikayetleri ortadan kaldırırken, alerji aşı tedavisi alerjiyi tamamen ortadan kaldırmayı hedefler. Alerji aşı tedavisi, alerjik nezlenin astıma ilerlemesini durdurur, yeni alerjiler gelişmesini engeller.
Aşı tedavisinde, alerjen cilt altı veya ağız yolu ile belli aralıklar ile uygulanır ve vücudun bu alerjene duyarsızlaştırılması sağlanır. Tedavi süresi minumum 3 yıldır. Alerjen immunoterapi orta ağır şiddetteki alerjik nezlede ve hafif- orta astımda etkilidir. Arı alerjisi olup arı ile ağır alerjik reaksiyon geliştiren çocuklarda arı alerjenine yönelik immunoterapi tek etkin tedavidir. Çocuklarda alerjen immunoterapi 5 yaş ve üzerine uygulanabilir. Alerji aşısı ile ilgili daha detaylı bilgi için makaleler kısmına bakabilirsiniz.
